مزاج شناسی | آموزش مزاج شناسی | ویژگی رفتاری و جسمانی هر مزاج چگونه است

مزاج شناسی | آموزش مزاج شناسی | تشخیص مزاج از ویژگی های جسمانی و رفتاری

سلام و دروود خدمت تمام همراهان سایت شرقی طب .
در این مقاله به برسی و شناخت مزاج ها و بررسی حالات روحی و رفتاری و ویژگی جسمانی مزاج های صفرا ، دم ، بلغم و سودا می پردازیم.
پایان این مقاله شما می توانید از روی فرم بدن و ویژگی های جسمانی و حالات روحی مزاج خودتون و خانواده تون رو تشخیص بدید .
در مورد آموزش مزاج شناسی پیشنهاد میکنم اول مقاله شناخت ارکان را مطالعه کنید و بعد این مقاله رو مطالعه کنید .

آموزش مزاج شناسی | آشنایی با ارکان

مزاج شناسی

مزاج، کیفیتی است که از واکنش متقابل دو یا چند رکن حاصل می شود. به عبارت دیگر از واکنش متقابل اجزای ریز و مواد متضاد با یکدیگر، کیفیت همگونی حاصل می شود که به آن مزاج می گوییم .
برای مثال اگر آب و خاک با نسبتی مساوی به هم بیامیزند؛ ماده حاصله، مزاج سردی خواهد داشت اما از نظر تری و خشکی به تعادل نزدیک است.

مزاج چیست

مزاج همان طبع است. گرمی، سردی، خشکی و تری را مزاج گویند. انسان ها در طب سنتی اسلامی، یا دارای مزاج معتدل اند یا مزاج نامعتدل.

مزاج معتدل چیست

در اصطلاح طبیبان، اعتدال کیفیت بدن و اندامی است که در آن عناصر در هم آمیخته از لحاظ کیفی و کمی با چنان سهم عادلانه ای شرکت کرده باشند که مزاج نیازمند آن است.

مزاج نامعتدل چیست

مزاجی که در حد واسط بین کیفیات متضاد قرار نداشته باشد؛ یعنی به یکی از آنها گرایش بیشتری داشته باشد که خود دارای هشت قسم
می باشد.

مزاج نامعتدل مفرد

گرم
سرد
خشک
تر

مزاج نامعتدل مركب

گرم و تر ( دم )
گرم و خشک ( صفرا )
سرد و خشک ( سودا )
سرد و تر ( بلغم ) 

مزاج اصلی (جبلی یا سرشتی)

همان مزاجی است که خداوند بر اساس تدبير لايزال و لايتناهی خود در افراد تقدير می کند.

هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ ۚ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
خداست آن که صورت شما را در رحم مادران می‌نگارد هر گونه اراده کند. خدایی جز آن ذات یکتا نیست که (به هر چیز) توانا و داناست ( آل عمران،6)

بعد از تعیین مزاج سرشتی هر فرد، این مزاج تحت تاثیر عوامل مختلف مانند: مزاج عمر، جنس و… و عوامل زیستی نظیر : آب و هوا، طعام، اعراض نفسانی و… قرار
می گیرد.
بسته به شدت و مدت عوامل اثرگذار و درجه تاثیر پذیری بدن، مزاج سرشتی دستخوش تغییرات جزیی یا کلی می شود.

نشانه های اعتدال مزاج چیست

علائم فرد متعدل مزاج را می توان اعتدال در گرمی و سردی، خشکی و تری ، نرمی و سختی ، سفیدی و سرخی ، فربه ای و لاغری با کمی گرایش به فربه ای دانست.
رگ های مرد معتدل مزاج نه بسیار برجسته و نه زیاد فرو رفته در گوشت است .
مو های این شخص از لحاظ پرپشتی، تجعد و صافی معتدل بوده و نیروی فکر و خیال او زیاد و قدرت حافظه اش قوی است.

اخلاق او حد واسط (میان افراط و تفریط است)؛ یعنی نه زیاد جسور است و نه بسیار ترسو، نه زیاد خشمگین است و نه بسیار آرام، نه تنبل و نه زیرک، نه سنگدل، نه هرزه، نه متكبر ونه خودکم بین و در عملکردها سالم برخورد می کند.
خوب و سریع رشد می کند خواب های خوش می بیند، از بوی خوش، زیبایی و پاکیزگی لذت می برد.
آنها دوست داشتنی، گشاده رو و خوش برخوردند. در اشتهای به غذا و نوشیدنی اعتدال دارند. به طور کلی اشخاص صاحبان مزاج معتدل سراسر وجودشان در اعتدال است.

روایت از حضرت علی علیه السلام در مورد فردی که تعادل مزاج دارد

بر اساس مزاج جبلی و سرشتی فرد، میزان این اعتدال تغییر می کند چون اعتدال یک امر نسبی است، یعنی ما فردی با مزاج جبلی صفرا که تندرست و سالم باشد را نیز داریم و یا فردی با مزاج اصلی بلغم که کاملا در سلامتی جسم و روح به سر ببرد نیز وجود دارد و در مورد مزاج دموی و سوداوی نیز این گونه است.
امام علی علیه السلام به یکی از دانشمندان یهود گفت: « هرکس طبع او معتدل باشد مزاج او صافی گردد، و هرکس مزاجش صافی باشد اثر نفس در وی قوی گردد. و هر کس اثر نفس در او قوی گرد، به سوی آنچه که ارتقایش دهد بالا رود و هر که به سوی آنچه ارتقایش دهد بالا رود ، به اخلاق نفسانی متخلق گردد و هرکس به اخلاق نفسانی متخلق گردد موجوذی انسانی شود نه حیوانی و به باب ملکی در آید و چیزی او را از این حال بر نگرداند.
پس یهودی گفت: الله اكبرا ای پسر ابوطالب! همه فلسفه را گفته ای او چیزی از آن را فروگذار نکرده ای.»